Regelmatig krijg ik van mensen de vraag of ik Japan-tips heb. Voor mensen met autisme, maar ook gewoon, in het algemeen. Daarom heb ik deze serie blogs gemaakt, zodat je goed beslagen op reis kan gaan. We beginnen met deel 1: de reis naar Japan.
Van en naar het vliegveld
Allereerst: Hoe kom je er eigenlijk? Vanaf Amsterdam kun je met KLM direct naar Tokio (Narita Airport, NRT) en Osaka (Kansai Airport, KIX) vliegen. Als je reist met een overstap, bijvoorbeeld in Parijs, Frankfurt, Helsinki, Londen of Dubai, kan je ook op Haneda, het andere vliegveld van Tokio landen.
Een directe vlucht duurt ongeveer 12 tot 14 uur, afhankelijk van de wind, en of je via bovenlangs (via de Noordpool) of onderlangs gaat. Vanwege de oorlog in Oekraine vliegen de meeste maatschappijen niet over Rusland, daarom duurt het nu zo lang. (Chinese maatschappijen vliegen overigens nog wel over Rusland, dus dat gaat dan iets sneller. Maar dan moet je overstappen op bijvoorbeeld Shanghai, wat de tijdwinst weer enigszins teniet doet.)
Prikkels op het vliegveld
Heb je autisme en/of raak je snel overprikkeld op drukke plekken als het vliegveld? Dan is er het zonnebloem-keycord. Hiermee mag je op Schiphol vaak rijen overslaan. Je kunt dit keycord zelfstandig gebruiken, zonder assistentie. Maar je kunt ook assistentie aanvragen, dan word je door een medewerker begeleid. Je kunt ook vragen om te pre-boarden, als je vast rustig het vliegtuig in wil stappen. Let wel op: De voorrang is niet gegarandeerd, en het vergt vaak iets meer communicatie met personeel. Dus als je daar doodmoe van word, dan helpt het misschien maar weinig.
Als je op zoek bent naar een stille ruimte op Schiphol, kan ik de meditatieruimte aanraden. Die wint het voor mij van elke andere plek op het vliegveld – zelfs de lounge. Ook op andere vliegvelden hebben ze vaak een prayer room. Het maakt niet uit waar je in gelooft (of niet), iedereen mag die ruimte gebruiken om even stil tot zichzelf te komen.
In Japan kennen ze het zonnebloem-keycord niet. Ze hebben daar wel een andere tool, de Help Mark. Hier vertel ik meer over in een volgende blog. Voor nu is het goed om te weten dat het in Japan over het algemeen vaak stiller en georganiseerder is. Een rustig plekje vinden is daarom vaak makkelijker.
Wil je meer weten over vliegen met autisme? Check dan ook vliegenmetautisme.nl, daar vind je onder andere een stap-voor-stap uitleg van hoe dingen er op het vliegveld aan toe gaan.
Welk vliegveld kies je?
Narita Airport (NRT) wordt ook wel Tokio International Airport genoemd, maar eigenlijk klopt dat niet. De luchthaven stiekem helemaal niet in Tokio, maar in de naastgelegen prefectuur (soort provincie), Chiba. Vanaf Narita is het vaak nog dik een uur naar je eindbestemming in Tokio.
Vanaf Narita vertrekken twee verschillende express-treinen richting de stad: de Narita Express (van JR East) en de SkyLiner (van Keisei). Daarnaast gaan er nog gewone treinen. Die zijn goedkoper, maar doen er ook langer over. De Narita Express stopt op de stations Tokyo, Shinagawa, Shibuya, Shinjuku, met sommige treinen die doorrijden naar Musashi-Kosugi, Yokohama of Ofuna. Deze trein is vaak handig als je in het zuiden of westen van Tokio verblijft. De SkyLiner stopt op Nippori en Ueno. Deze trein is vaak handig als je in het noorden of oosten van Tokio verblijft, bijvoorbeeld rond Ueno, Asakusa of Akihabara. Voor beide treinen heb je een toeslagkaartje nodig. Deze kan je kopen op het vliegveld. De Narita Express is te gebruiken met de Japan Rail Pass, en enkele andere railpassen, maar daarover vertel ik in een volgende blog meer.
Natuurlijk zijn er ook andere manieren om vanaf het vliegveld naar de stad te komen, zoals de bus (een beroemde is de Airport Friendly Limousine) en de taxi (voor als je met veel mensen bent, of geld teveel hebt).
Haneda Airport (HND) was vroeger Tokio’s binnenlandse luchthaven, maar tegenwoordig hebben ze ook daar een internationale terminal. De luchthaven ligt tegen de stad aan, en is dus vaak iets sneller. Vanaf Haneda gaat de Tokyo Monorail naar Hamamatsucho (centraal Tokio), en de Keikyu-lijn naar Shinagawa en Kawasaki.
Kansai International Airport (KIX) is een hypermodern vliegveld op een (licht zinkend) kunstmatig eiland, dat de Kansai-regio (Osaka, Kyoto, Kobe, Nara etc.) bedient. Vanaf dit vliegveld gaan er express-treinen zoals Haruka (soms met Hello Kitty erop!) en Rap:it, en gewone treinen naar Osaka en verder.
Wie bereid is over te stappen, kan ook op andere luchthavens binnenkomen. Denk bijvoorbeeld aan het iconische FUK, ofwel Fukuoka. Ben je op doorreis? Dan kun je vanaf Busan, Zuid-Korea, zelfs met de ferry aankomen.

Grenscontrole en douane
Als je een Nederlands paspoort hebt, mag je zonder van tevoren iets te regelen 90 dagen in Japan verblijven. Voordat je landt moet je wel twee formulieren invullen: eentje voor immigration, en eentje voor de douane. Deze krijg je vaak in het vliegtuig uitgereikt, maar tegenwoordig kan dit ook online, via Visit Japan Web. Dan kun je dit op je gemak thuis doen, en hoef je na die gebroken nacht in het vliegtuig niet meer na te denken. Je vult je gegevens, vluchtnummer en eerste verblijfadres in Japan in, en krijgt dan twee QR-codes die je bij respectievelijk immigratie en de douane moet laten zien. (Pro-tip: Maak screenshots van de QR-codes, want misschien heb je nog geen internet of werkt het allemaal niet als je daar staat.)
Als je geland bent, ga je eerst bij immigratie door de paspoortcontrole. Er zijn verschillende rijen, voor mensen met een Japans paspoort of verblijfsstatus, en voor toeristen. De laatste kan soms erg lang zijn, houd daar rekening mee. Daarna ga je door naar de hal waar de koffers op de band komen. Hier pak je je koffers, en ga je door de douane. Soms stellen ze vragen (“Waarom kom je hier?”, “Wat zit er in je koffer?”), soms is alles meteen goed. Hierna loop je door de schuifdeuren en ben je in Japan!

Verboden mee te nemen
Let op, er zijn een aantal dingen die je niet mee mag nemen naar Japan:
1. Ritalin (methylfenidaat)
Veel mensen weten dit niet, maar Ritalin, Concerta en aanverwante ADHD-medicatie (methylfenidaat) vallen in Japan onder de Stimulant Drugs Act, dezelfde categorie als amfetamine. Het is strikt verboden om het land in te brengen, zelfs met recept. Mensen die het toch meenemen zijn strafbaar, en lopen het risico op inbeslagname, arrestatie of een dikke boete. ADHD-medicijnen op basis van Atomoxetine, zoals Strattera, mogen trouwens wel (voor maximaal een maand).
2. Sterke pijnstillers en sommige andere medicijnen
Opiaten mogen alleen als je vooraf expliciet toestemming aanvraagt met een Yakkan Shōmei (importverklaring voor medicatie). Check ook bij andere medicatie even of het toegestaan is, voordat je onbedoeld in de problemen komt. Meestal mag je hier maximaal een maand aan voorraad van meenemen zonder importverklaring. Op deze website van de Japanse overheid vind je meer informatie.
3. Vlees en andere dierlijke producten
Vlees en sommige andere dierlijke producten zijn ten strengste verboden om te importeren. Bij de bagagebanden wordt vaak gecontroleerd met behulp van honden, dus pas hier goed op! Check de website van het Japanse ministerie van landbouw en visserij voor meer informatie.
Tijdsverschil
In Japan is het 7 of 8 uur later dan in Nederland (afhankelijk van of het in Nederland zomertijd is – dat hebben ze in Japan niet). Dat betekent meestal dat je vooral in de ochtend erg moe gaat zijn, en ‘s avonds misschien niet goed in slaap valt. (Tenzij je twintigduizend stappen op een dag hebt gelopen, dan komt het waarschijnlijk wel goed.) Als je vliegt kom je meestal pas een dag later aan, vergis je daar niet in met het boeken van je accomodatie.
Over accomodaties gesproken: In de volgende blogpost ga ik je vertellen waar je het beste kan verblijven en wanneer. Wijken, soorten accomodaties, wat te doen met je bagage, welke periodes je moet vermijden… Stay tuned!
Wow, zo ouderwetsch! Een RSS-feed!
Sla deze link op in je RSS-reader en volg mijn blog hoe jij wil; chronologisch, in je mailbox, in je browser... Ja mensen, the past is here!
https://www.toeps.nl/blog/feed/




Wat nemen ADHDers dan in Japan? Of is ADHD een westers labeltje? ;)
Andere medicatie die wel is toegestaan, zoals Strattera (Atomoxetine). Ik zal het artikel ook even aanpassen met deze extra info.